Preeclampsia Prevention: Risk Levels, Risk Factors, and Recommendations
1. High-Risk Factors
History of preeclampsia, especially if it was severe or resulted in an adverse outcome
Multifetal gestation (twins, triplets, etc.)
Chronic hypertension
Type 1 or Type 2 diabetes
Renal disease
Autoimmune disease (e.g., systemic lupus erythematosus, antiphospholipid syndrome)
Recommendation:
Low-dose aspirin is recommended if a patient has one or more high-risk factors.
2. Moderate-Risk Factors
Nulliparity (first pregnancy)
Obesity (BMI > 30 kg/m²)
Family history of preeclampsia (mother or sister)
Sociodemographic factors (e.g., African American race, low socioeconomic status)
Maternal age ≥ 35 years
Personal history factors:
Low birth weight or previously small-for-gestational-age infant
Previous adverse pregnancy outcome
Pregnancy interval of more than 10 years
Previous uncomplicated full-term delivery (some guidelines categorize this differently; it appears here as listed in the source)
Recommendation:
If a patient has more than one moderate-risk factor, consider low-dose aspirin.
Having only one moderate-risk factor typically does not warrant aspirin prophylaxis on its own, unless otherwise directed by local protocols or clinical judgment.
3. Low-Risk Factors
No specific medical or obstetric risk factors beyond general population baseline
Includes those whose history does not match any of the high-risk or multiple moderate-risk categories
Recommendation:
Low-dose aspirin prophylaxis is not recommended for those at low risk based on current standard guidelines.
Additional Notes and Clarifications
Risk Factors listed here are primarily those that can be determined from a woman’s medical and obstetric history.
Clinical measures (e.g., abnormal uterine artery Doppler, certain serum biomarkers) are not included in this simplified table but are sometimes used in specialized practices or research settings to further refine risk.
Incidence Rates: Women with one or more high-risk factors have an estimated incidence of preeclampsia of ~8% or higher, making aspirin prophylaxis a clear recommendation.
A combination of multiple moderate-risk factors can elevate the overall risk sufficiently to consider prophylaxis.
Key Takeaway
Low-dose Aspirin (typically 81 mg daily) initiated in the late first or early second trimester (around 12–16 weeks) is recommended for women at high risk of preeclampsia or those with multiple moderate-risk factors.
This prophylactic strategy has been shown to reduce both the incidence and severity of preeclampsia and its related complications.
The latest recommended start for low-dose aspirin is generally by 28 weeks, as initiating beyond this gestational age does not allow enough time for a meaningful prophylactic effect.
Discontinuation of low-dose aspirin typically occurs at 36 weeks of gestation or 1 week before a scheduled cesarean delivery (e.g., if a C/S is planned at 35 weeks, aspirin would be stopped at 34 weeks). This timing helps reduce potential bleeding risks around delivery.
Reference Guidelines
NICE (2019)
Start:
Advise starting aspirin at 12 weeks of gestation (or as soon as the risk is identified during the first trimester).
Some references say “as early as possible after booking,” typically by 16 weeks at the latest.
Stop:
Generally recommend continuing aspirin until birth (i.e., through 37+ weeks).
However, practices can vary; some providers discontinue closer to term if there are concerns about bleeding risk.
Typical Wording
“Advise women to take 75–150 mg of aspirin daily from 12 weeks until birth if they have ≥1 high-risk factor or ≥2 moderate-risk factors for preeclampsia.”
ACOG (2020)
Start:
Emphasizes initiating low-dose aspirin (81 mg/day) before 16 weeks if possible.
Recognizes that starting up to 28 weeks is still reasonable, especially for those who enter care later in pregnancy, but earlier initiation confers the best prophylactic benefit.
Stop:
Many U.S. practitioners opt to stop at 36 weeks of gestation or about 1 week before planned delivery (e.g., planned cesarean).
The rationale is to reduce potential peripartum bleeding complications, though some continue until delivery if bleeding risks are low.
Typical Wording
“Begin daily low-dose aspirin (81 mg) between 12 and 28 weeks (optimally <16 weeks) and discontinue at 36 weeks or prior to delivery, depending on clinical circumstances.”
Combined (Hospital) Practice
Because there is no universal consensus on the exact stop date—and newer evidence supports slightly higher doses (e.g., ~150–162 mg daily)—many hospitals combine the guidance as follows:
Dose: 81 mg two tablets once daily (total 162 mg).
Start: 12–16 weeks of gestation (or as soon as high or moderate risk is identified).
Late until 28 weeks
Stop: 36 weeks gestation or ~1 week prior to delivery (if scheduled).
Why This Combined Approach?
Captures Early Prevention Window: Both NICE and ACOG emphasize that aspirin is most effective when started by 16 weeks (or at least before 28 weeks).
Balances Bleeding Risks: Stopping around 36 weeks (or 1 week before a planned birth) reduces potential peri-delivery bleeding, even though NICE would allow continuing until birth.
Simplifies Hospital Protocols: Standardizing a single start/stop regimen helps avoid confusion among clinicians and aligns with the bulk of research supporting an early start and a cautious endpoint.
Key Takeaways
NICE: Start by 12 weeks (up to 16 weeks), and continue through to birth.
ACOG: Start before 16 weeks (up to 28 weeks if late entry), generally stop at 36 weeks or 1 week before delivery.
Combined: Many hospitals choose 12–16 weeks start / 36 weeks stop (or 1 week before C-section).
I. Outpatient (OPD) Management: Oral Antihypertensive Medications
For mild-to-moderate chronic or gestational hypertension (typically BP <160/110 mmHg and no severe features), oral medications may be used in an outpatient setting. Therapy is individualized based on maternal comorbidities, patient tolerance, and blood pressure goals.
Common Oral Antihypertensives
Labetalol
Dosage
Total Daily Dose: 200–2,400 mg/day in 2–3 divided doses
Common Initial Dose: 100–200 mg twice daily
Comments
Can cause bronchoconstriction; avoid in asthma, heart block, decompensated cardiac disease, or bradycardia.
Nifedipine (Extended-Release)
Dosage
Total Daily Dose: 30–120 mg/day
Common Initial Dose: 30–60 mg once daily (extended-release)
Comments
Do not use sublingual nifedipine (unpredictable BP drops).
Immediate-release nifedipine is typically reserved for acute severe hypertension in a hospital setting.
Avoid in tachycardia because of reflex sympathetic surge.
Methyldopa
Dosage
Total Daily Dose: 500–3,000 mg/day in 2–4 divided doses
Common Initial Dose: 250 mg twice or three times daily
Comments
Has extensive safety data up to 7 years of age in offspring.
May be less effective for severe hypertension.
Side effects: sedation, depression, dizziness.
Hydrochlorothiazide
Dosage
Total Daily Dose: 12.5–50 mg/day
Comments
Generally second- or third-line.
Use diuretics cautiously because pregnancy is a volume-expanded state.
Loop diuretics may be preferred if significant diuresis is necessary (e.g., heart failure).
Additional OPD Considerations
Labetalol and extended-release Nifedipine are often first-line for chronic hypertension in pregnancy.
Methyldopa is well-studied but less favored nowadays due to its side-effect profile.
Always individualize therapy according to maternal condition and guidelines.
II. Inpatient (IPD or Labor Room) Management: Acute Severe Hypertension
Patients with systolic BP ≥160 mmHg or diastolic BP ≥110 mmHg (severe range) should be admitted for close monitoring and rapid blood pressure control. IV antihypertensive therapy is used to prevent complications such as stroke, placental abruption, and eclampsia.
1. First-Line IV Medications
A. Labetalol IV
Initial Bolus: 20 mg IV over 2 minutes.
Repeat Doses:
If BP remains ≥160/110 mmHg after 10 minutes, give 40 mg IV.
If still uncontrolled after another 10 minutes, give 80 mg IV.
Maximum Cumulative Dose: ~220–300 mg in a short time frame (varies by protocol).
Alternate Method: Continuous infusion starting at 1–2 mg/min, titrating upward as needed.
Key Considerations:
Contraindications: Asthma, bradycardia, heart failure, or heart block.
Monitor for hypotension and bradycardia; reduce rate or stop if adverse effects develop.
B. Hydralazine IV
Initial Dose: 5–10 mg IV over 2 minutes.
Repeat Doses: 5–10 mg IV every 20 minutes as necessary.
Maximum Cumulative Dose: ~20–30 mg (varies by protocol).
Key Considerations:
It can cause reflex tachycardia and fluid retention.
Monitor for maternal hypotension and potential fetal distress from reduced uteroplacental perfusion.
Choice of First-Line: Either IV labetalol or IV hydralazine can be used, depending on local protocol and patient-specific factors (e.g., avoid labetalol in asthma or heart block).
2. When to Use Second-Line Therapy
Uncontrolled BP after maximum or near-maximum first-line doses
Intolerance or contraindication to first-line therapy (e.g., labetalol in heart block)
Nicardipine (IV)
Mechanism: A calcium channel blocker that lowers blood pressure by reducing systemic vascular resistance.
Dose:
Begin a continuous infusion at 5 mg/hour.
Increase by 2.5 mg/hour every 5 minutes to achieve target BP, up to a typical maximum of 15 mg/hour. (can go up to 30 mg/hr with close monitoring)
Key Considerations:
Indicated if first-line agents are ineffective or contraindicated.
Monitor closely for hypotension and tachycardia, as it can be a potent vasodilator.
Esmolol (IV)
Mechanism: An ultra-short-acting β₁-selective blocker.
Dose:
Not routinely used for obstetric indications due to concerns about fetal bradycardia.
Key Considerations:
Typically reserved for specialized or critical care settings with close maternal-fetal monitoring.
Use only under expert supervision when other options are contraindicated or have failed.
This drop box is an example of a typical esmolol dosing scheme used in acute settings, although routine use in pregnancy is rare due to concerns about fetal bradycardia
Magnesium Sulfate (MgSO₄)
Below is a reorganized summary of seizure prophylaxis in severe preeclampsia, focusing on magnesium sulfate (MgSO₄). The information has been consolidated for clarity and corrected from its original left-to-right format.
1. Rationale for MgSO₄
Drug of Choice: Magnesium sulfate is the preferred agent for preventing seizures (eclampsia) in women with preeclampsia with severe features.
Benefits: Reduces seizure risk (relative risk ~0.41) and lowers incidence of placental abruption (relative risk ~0.64).
Timing: Begin MgSO₄ infusion promptly once a patient is diagnosed with preeclampsia with severe features.
2. Magnesium Sulfate Dosing (IV Route)
Loading Dose:
4–6 g IV over 20–30 minutes.
Maintenance Infusion:
1–2 g/hour (adjust according to clinical and laboratory parameters).
Sample IV Orders
Loading Dose
10% MgSO₄ 40 mL (4 g) IV loading over 30 min
Maintenance Infusion
50% MgSO₄ 80 mL + 5% Dextrose Water (DW) 920 mL = total 1,000 mL
Infuse at 50 mL/hour → 2 g/hour of MgSO₄
Intramuscular (IM) Regimen (Parkland Protocol)
Loading Dose:
4 g MgSO₄ IV over 20–30 minutes.
If IV access is unavailable: Administer 10 g MgSO₄ IM, split into two doses:
5 g MgSO₄ (5 ampules) was injected into the upper outer quadrant of the left buttock.
5 g MgSO₄ (5 ampules) was injected into the upper outer quadrant of the right buttock.
Mix each 5 g dose with 1 mL of 2% Lidocaine to reduce pain.
Maintenance Dose:
Administer 5 g MgSO₄ IM every 4 hours, alternating between the upper outer quadrants of both buttocks.
3. Therapeutic and Toxic Ranges
Below is a simplified, typical reference for serum magnesium levels: Recap Therapeutic range 4–7 mEq/L and 4.8–8.4 mg/dL
Serum Mg Level | mEq/L | mg/dL | Clinical Effect |
Therapeutic range | 4–7 | 5–9 | Optimal anticonvulsant effect |
Loss of patellar reflex | ~10 | ~12 | Early sign of toxicity |
Respiratory paralysis | ~12 | ~15 | Severe toxicity |
Cardiac arrest | ~25 | ~30 | Extreme toxicity (rare with close monitoring) |
Note: Conversions (mmol/L vs. mEq/L vs. mg/dL) vary slightly by reference source, but the above ranges are commonly accepted approximations.
4. Monitoring During MgSO₄ Infusion
Urine Output
Place a Foley catheter if needed.
Maintain >0.5 mL/kg/hour to ensure adequate renal clearance of magnesium.
Deep Tendon Reflex
Check the patellar reflex (knee jerk) to detect early hyporeflexia or areflexia.
Respiratory Rate
Aim for ≥14 breaths/minute. A declining rate (<12–14) suggests possible toxicity.
Serum Magnesium
Routine levels may not be required in normal renal function, but frequent measurement (e.g., every 4 hours) is advised if there is renal impairment or any concern for toxicity.
5. Magnesium Toxicity Management
If Serum Mg >8 mEq/L but No Clinical Symptoms:
Stop the MgSO₄ infusion.
Check serum Mg every 2 hours.
Once Mg level <7 mEq/L, consider restarting at a reduced rate.
If Clinical Signs of Toxicity Appear (e.g., depressed respirations, loss of deep tendon reflexes, confusion):
Discontinue MgSO₄ immediately and measure serum Mg every 2 hours.
Respiratory Depression: May require endotracheal intubation and ventilatory support.
Enhance Renal Excretion: Consider IV furosemide if adequate urine output.
Antidote: 10% Calcium gluconate 10 mL IV given over 3 minutes to counteract magnesium’s neuromuscular blockade.
Key Points
Start MgSO₄ as soon as a diagnosis of severe preeclampsia is made.
Maintain therapeutic levels to prevent seizures while minimizing toxicity.
Vigilant monitoring (reflexes, urine output, respiratory rate) is crucial.
Prompt dose adjustment or discontinuation is essential at the first sign of toxicity or if serum levels become excessive.
This protocol helps ensure effective seizure prophylaxis in severe preeclampsia and reduces maternal complications while safeguarding against magnesium overdose.
Conclusions
Delivery remains the only definitive cure for preeclampsia.
Magnesium sulfate (MgSO₄) is the proven first-choice medication to prevent and treat severe preeclampsia and eclampsia.
Initial management priorities include:
Anticonvulsant therapy (MgSO₄)
Blood pressure control
Fetal monitoring and labor induction as needed
Electrolyte and maternal status checks to prevent complications
ลดความดัน ป้องกันชัก ชักนำคลอดคือinduction หมั่นดูเด็ก เช็คอีไลต์ ให้ป้องกัน (ภาวะแทรกซ้อน)
Plan of management 1st day
Plan of Management (1st Day) | Continuing Orders |
Admit to Labor Room (LR) | NPO (nothing by mouth) |
Magnesium Sulfate (MgSO₄) for Seizure Prophylaxis - Loading: 10% MgSO₄ 4 g in 5% DW 60 mL, IV over 20 min - Maintenance: 50% MgSO₄ 40 g + 5% DW 920 mL at 50 mL/hr (2 g/hr) | Strict Bed Rest |
IV Fluids 5% Dextrose in 0.2% Normal Saline (D5N/2) 1000 mL at 40 mL/hr | Record Vital Signs every 1 hour (q1h) |
Monitor for Clinical Signs Headache, blurred vision, epigastric pain, seizures | Record Input/Output every 4 hours (q4h); maintain urine output ≥0.5 mL/kg/hr |
Vital Signs (BP) every hour | Medication: none |
Urine Output (≥0.5 mL/kg/hr) | |
Serum Magnesium levels every 4 hours | |
Physical Examination Check Deep Tendon Reflex (patellar) for hyporeflexia | |
Continuous Fetal Monitoring (electronic fetal heart rate) | |
Initial Blood Pressure Control Labetalol 20 mg IV stat if BP ≥160/110 mmHg |
1. Admission & Initial Orders (Day One)
Admit to Labor Room (LR)
Magnesium Sulfate (MgSO₄) for Seizure Prophylaxis
Loading: 10% MgSO₄ 4 g in 5% Dextrose Water (DW) 60 mL, given IV slowly over 20 minutes.
Maintenance: 50% MgSO₄ 40 g mixed in 5% DW 920 mL, infused at 50 mL/hr (equivalent to 2 g/hr).
IV Fluids
5% Dextrose in 0.2% Normal Saline (D5N/2) 1000 mL at 40 mL/hr.
Monitor for Clinical Signs
Headache, blurred vision, epigastric pain, or seizures.
Vital Signs every hour.
Urine Output (maintain ≥0.5 mL/kg/hr).
Serum Magnesium levels every 4 hours.
Continuous Fetal Monitoring (electronic fetal heart rate).
Initial Blood Pressure Control
Labetalol 20 mg IV stat (immediately) for acute severe BP control if BP ≥160/110 mmHg.
This set of orders covers one day (“oneday”) of acute management to stabilize severe preeclampsia.
2. Continuing Management & Rationale
Diet & Activity:
“FARM food” (per local policy) or NPO (nothing by mouth) if anticipating possible urgent delivery.
Bedrest or limited activity based on maternal condition.
Record Vital Signs (V/S) and Input/Output (I/O) to watch for fluid overload or renal issues.
Medications:
The magnesium infusion continues (no “new” meds unless indicated).
Blood Pressure Checks guide further antihypertensive doses.
3. Labetalol Dosing: Why Step Down?
Typical Escalation Protocol
Some protocols say:
20 mg IV
If BP remains severely elevated after 10 minutes, 40 mg IV
If still elevated after another 10 minutes, 80 mg IV
(Max ~300 mg in short timeframe)
Scenario Explanation
Day One, First Hours:
Gave 20 mg IV, then needed 40 mg IV for better control.
After 6 Hours:
Re-check reveals BP is high again, but not critically high enough to jump straight to 80 mg.
The professor orders a “step down” dose: 20 mg IV again (instead of the 80 mg).
Then re-check BP in 15 minutes to decide if another dose escalation is needed.
Why Step Down to 20 mg?
Clinical Response: If the patient’s BP was well-controlled after giving 40 mg earlier, you do not necessarily need to repeat 40 mg or escalate to 80 mg.
Drug Half-Life: Labetalol’s effect tapers off over hours, so you can re-initiate at a lower dose.
Safety: It’s safer to see if 20 mg can again achieve acceptable control rather than automatically escalating to 80 mg, which might cause a sudden BP drop (hypotension).
In other words, each episode of severe BP is addressed in a stepwise approach. You start again with a lower dose (20 mg) and then only escalate if blood pressure remains unacceptably high. This avoids over-treatment and dangerous maternal hypotension.
4. Key Takeaways
Admission Day One Orders: MgSO₄ protocol, IV fluids, and initial labetalol for immediate BP control.
Continuing Orders: Monitor carefully (V/S, I/O, fetal status), maintain MgSO₄ infusion, and use repeated labetalol doses if severe BP recurs.
Step-Down Logic:
Start with 20 mg IV.
If needed, go to 40 mg IV.
If hours later BP surges again, repeat a 20 mg dose rather than jumping to 80 mg.
Check BP after 15 minutes; escalate only if necessary.
This approach balances effectiveness (preventing severe hypertension complications) with safety (avoiding precipitous BP drops).
By following this step-down strategy, the risk of maternal hypotension and adverse fetal effects from excessive antihypertensive dosing is minimized, while still adequately controlling severe blood pressure spikes in preeclampsia.
Why Dexamethasone?
If gestational age <34 weeks, steroids help accelerate fetal lung maturity, reducing neonatal respiratory distress syndrome, intraventricular hemorrhage, and neonatal mortality.
Typically, 4 doses of 6 mg dexamethasone IM every 12 hours are given (or betamethasone 12 mg IM every 24 hours × 2 doses).
Route of Delivery: Why Cesarean Section?
A. Indications for C/S in Severe Preeclampsia Cases
Maternal Condition
Unstable or deteriorating maternal status (e.g., uncontrolled severe hypertension, impending eclampsia not responsive to treatment, HELLP syndrome with significant lab abnormalities).
Fetal Indications
Non-reassuring fetal status (e.g., persistent decelerations, abnormal biophysical profile, Doppler abnormalities).
Obstetric Factors
Unfavorable cervix with urgent need for delivery (e.g., severe preeclampsia near term or maternal compromise).
Placental issues (e.g., placenta previa, suspected abruptio placentae).
Any standard obstetric indication (malpresentation, cephalopelvic disproportion, prior classical uterine scar, etc.).
In many severe preeclampsia scenarios, if there is no time for a safe labor induction (e.g., rapidly worsening maternal condition, fetal distress), or if the cervix is highly unfavorable and the mother/fetus is compromised, cesarean delivery is chosen to expedite birth and prevent further complications.
บทความสรุปการป้องกันและดูแลภาวะครรภ์เป็นพิษ (Preeclampsia) และโรคพิษแห่งครรภ์ระยะชัก (Eclampsia)
1. บทนำ
ภาวะครรภ์เป็นพิษ (Preeclampsia) เป็นภาวะที่พบหลังอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ โดยมีความดันโลหิตสูงร่วมกับโปรตีนในปัสสาวะหรืออาการผิดปกติของระบบอวัยวะอื่น เมื่อมีการชักเกิดขึ้นในผู้ป่วยที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ (โดยไม่มีสาเหตุอื่นอธิบาย) เรียกว่า Eclampsia ซึ่งเป็นภาวะรุนแรงและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
การดูแลภาวะครรภ์เป็นพิษมุ่งเน้นให้ปลอดภัยทั้งมารดาและทารก โดยมีหัวใจสำคัญคือ
การป้องกันชักด้วย Magnesium Sulfate (MgSO₄)
การควบคุมความดันโลหิต
การติดตามภาวะแทรกซ้อนต่อมารดาและทารก
การพิจารณาให้คลอดเมื่อถึงระยะปลอดภัยหรือเมื่อมีข้อบ่งชี้
2. การป้องกัน Preeclampsia
การประเมินความเสี่ยงและการให้ Aspirin ขนาดต่ำ (Low-dose Aspirin Prophylaxis)
1) กลุ่มเสี่ยงสูง (High-Risk Factors)
ประวัติ preeclampsia ในครรภ์ก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเคยมีภาวะรุนแรง
ครรภ์แฝด (Multifetal gestation)
ความดันโลหิตสูงเรื้อรัง (Chronic hypertension)
เบาหวานชนิดที่ 1 หรือ 2
โรคไตเรื้อรัง (Renal disease)
โรคภูมิต้านตนเอง (Autoimmune disease) เช่น SLE, Antiphospholipid syndrome
คำแนะนำ: ให้ Aspirin ขนาด 75–81 มก.ต่อวัน ตลอดการตั้งครรภ์ (เริ่มประมาณสัปดาห์ที่ 12–16 หรืออย่างช้าที่สุดไม่เกิน 28 สัปดาห์) และมักหยุดยาเมื่ออายุครรภ์ 36 สัปดาห์ หรืออย่างน้อย 1 สัปดาห์ก่อนวันผ่าคลอดที่วางแผนไว้
2) กลุ่มเสี่ยงปานกลาง (Moderate-Risk Factors)
ตั้งครรภ์ครั้งแรก (Nulliparity)
อ้วน (BMI > 30 kg/m²)
ประวัติครอบครัวเป็น preeclampsia (มารดาหรือพี่สาวน้องสาว)
ปัจจัยทางสังคมประชากร (เช่น เชื้อชาติ แอฟริกันอเมริกัน, ฐานะเศรษฐกิจต่ำ)
มารดาอายุมากกว่า 35 ปี
ประวัติทารกน้ำหนักแรกเกิดต่ำกว่าเกณฑ์ หรือภาวะแทรกซ้อนในการตั้งครรภ์ครั้งก่อน
ระยะห่างระหว่างการตั้งครรภ์มากกว่า 10 ปี
คำแนะนำ: หากมี มากกว่า 1 ปัจจัยเสี่ยงปานกลาง อาจพิจารณาให้ Aspirin ขนาดต่ำเช่นเดียวกัน
3) กลุ่มเสี่ยงต่ำ (Low-Risk Factors)
ไม่มีโรคประจำตัวหรือภาวะเสี่ยงอื่นเป็นพิเศษ
คำแนะนำ: โดยทั่วไปไม่จำเป็นต้องให้ Aspirin prophylaxis
3. เกณฑ์วินิจฉัย (Diagnosis) และการจำแนก
3.1 Preeclampsia
วินิจฉัยเมื่อ:
ความดันโลหิตตัวบน (SBP) ≥ 140 มม.ปรอท หรือ ความดันโลหิตตัวล่าง (DBP) ≥ 90 มม.ปรอท อย่างน้อย 2 ครั้ง ห่างกัน ≥ 4 ชั่วโมง หลังอายุครรภ์ 20 สัปดาห์
ร่วมกับ
โปรตีนในปัสสาวะ ≥ 300 มก./24 ชั่วโมง หรือ Urine Protein/Creatinine ratio (UPCI) ≥ 0.3 หรือ Dipstick ≥ 1+
หรือ ในกรณีที่ไม่มีโปรตีนในปัสสาวะ แต่มี Severe features อย่างน้อย 1 ข้อ ดังนี้ก็วินิจฉัยได้:
ความดันโลหิต ≥ 160/110 มม.ปรอท
เกล็ดเลือด < 100,000 /µL
Creatinine > 1.1 มก./ดล. หรือเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าโดยไม่มีโรคไตมาก่อน
ภาวะน้ำท่วมปอด (Pulmonary edema)
การทำงานของตับผิดปกติ เช่น ปวดชายโครงขวารุนแรง หรือ AST/ALT สูงอย่างน้อย 2 เท่าของเกณฑ์ปกติ
อาการทางสมอง/สายตา เช่น ปวดศีรษะรุนแรง เห็นแสงวูบวาบ ตามัว ฯลฯ
3.2 Eclampsia
ผู้ป่วย preeclampsia ที่มีอาการชัก โดยไม่มีสาเหตุอื่นอธิบาย (เช่น โรคลมชักหรือความผิดปกติของเกลือแร่อื่น)
การชักมักเกิดช่วงสั้นๆ แต่เป็นภาวะอันตรายต่อทั้งมารดาและทารก
3.3 HELLP Syndrome
ย่อมาจาก Hemolysis, Elevated Liver enzymes, Low Platelet
เป็นภาวะรุนแรง ต้องรีบดูแลโดยด่วน
4. การดูแลและจัดการ (Management)
4.1 Preeclampsia แบบไม่มี severe features
ควบคุมและติดตามอาการอย่างใกล้ชิด (อาจรักษาเป็นผู้ป่วยในหรือนอก ขึ้นกับความร่วมมือและความปลอดภัย)
วัดความดันโลหิตสม่ำเสมอ และตรวจเลือด/ปัสสาวะ (1–2 ครั้งต่อสัปดาห์)
ประเมินสุขภาพทารก เช่น Non-Stress Test (NST) หรือวิธีอื่นตามความเหมาะสม
การให้คลอด: เมื่ออายุครรภ์ ≥ 37 สัปดาห์ หรือก่อนหน้านั้น หากโรครุนแรงขึ้นหรือควบคุมไม่ได้
4.2 Preeclampsia with Severe Features
ควรรับรักษาในโรงพยาบาลทันที
ให้ยา Magnesium Sulfate (MgSO₄) เพื่อป้องกันชัก
Loading dose: 4–6 g IV drip ช้า (20–30 นาที)
Maintenance dose: 1–2 g/ชม. ต่อเนื่อง (โดยทั่วไปให้ต่อจนถึง 24 ชม. หลังคลอด)
ติดตามภาวะเป็นพิษของ MgSO₄ ได้แก่ การหายไปของ deep tendon reflex, หายใจ <12–14 ครั้ง/นาที, ปัสสาวะออก <25 มล./ชม.
เตรียม Calcium gluconate 1 g IV ไว้แก้พิษหากเกิดอาการเป็นพิษรุนแรง
การควบคุมความดันโลหิต: เริ่มยาเมื่อ BP ≥ 160/110 มม.ปรอท เพื่อป้องกันภาวะหลอดเลือดสมองแตก
ยาที่ใช้บ่อย: Hydralazine IV, Labetalol IV, หรือ Nifedipine ชนิดออกฤทธิ์เร็ว (กรณีฉุกเฉิน/ในโรงพยาบาล)
การให้คลอด: เป็นการรักษาหายขาด (Definitive Treatment)
หากปากมดลูกพร้อม พิจารณาเหนี่ยวนำคลอด (Induction) ด้วย Oxytocin หรือ Prostaglandin
ผ่าตัดคลอด (C/S) ตามข้อบ่งชี้ทางสูติศาสตร์ หรือเมื่อประเมินแล้วว่าการคลอดทางช่องคลอดไม่เหมาะสม/เสี่ยงเกินไป
ระหว่างคลอดให้ MgSO₄ ต่อเนื่อง ควบคุมความดัน และติดตาม fetal monitoring อย่างใกล้ชิด
5. การดูแลภาวะ Eclampsia
ประเมินและจัดการ First aid ระหว่างชัก: จัดท่าตะแคงซ้าย ดูแลทางเดินหายใจ ให้ออกซิเจน ป้องกันการสำลัก
ให้ MgSO₄ (ตามแนวทางเดียวกับ severe preeclampsia) เพื่อป้องกันการชักซ้ำ
ควบคุมความดันโลหิตหาก BP ≥ 160/110 มม.ปรอท
ประเมินสุขภาพทารก อาจพบ Late deceleration ชั่วคราวขณะมารดาชัก
เมื่อมารดาคงที่แล้ว ให้คลอดทันที ด้วยวิธีที่เหมาะสมตามดุลยพินิจของแพทย์
ระวังภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ เช่น น้ำท่วมปอด, เลือดออกในสมอง, DIC, ไตวาย
6. การดูแลหลังคลอด (Postpartum Care)
ให้ MgSO₄ ต่อจนครบ 24 ชั่วโมง หลังคลอด
ติดตามภาวะน้ำเกิน (Pulmonary edema) ช่วง diuresis หลังคลอด
ความดันโลหิตมักกลับสู่ภาวะปกติใน 1–2 สัปดาห์หลังคลอด แต่หากยังสูงเกิน 160/110 มม.ปรอท อาจพิจารณาให้ยาต่อ
ส่งเสริมให้นมบุตรได้ตามปกติ
7. แนวทางการใช้ยาลดความดันโลหิตในหญิงตั้งครรภ์ (Oral Antihypertensive Medications)
ยา | ขนาด (Dosage) | ข้อสังเกต |
Labetalol | - Total daily dose 200–2,400 mg/day ใน 2–3 ครั้ง - เริ่มต้น 100–200 mg วันละ 2 ครั้ง | หลีกเลี่ยงในผู้ป่วยโรคหืด, หัวใจล้มเหลว, หัวใจเต้นช้า หรือมีบล็อกหัวใจ |
Nifedipine (Extended-Release) | - Total daily dose 30–120 mg/day - เริ่มต้น 30–60 mg วันละครั้ง | หลีกเลี่ยงการใช้รูปแบบ sublingual <br/> Immediate-release ใช้เฉพาะกรณีเร่งด่วนและอยู่ใน รพ. |
Methyldopa | - Total daily dose 500–3,000 mg/day ใน 2–4 ครั้ง - เริ่มต้น 250 mg วันละ 2–3 ครั้ง | มีข้อมูลความปลอดภัยในระยะยาว <br/> แต่ผลข้างเคียง ได้แก่ ง่วงซึม ซึมเศร้า เวียนศีรษะ |
Hydrochlorothiazide | - Total daily dose 12.5–50 mg/day | จัดเป็นยาทางเลือก (second- หรือ third-line) <br/> ใช้ในบางกรณีที่ต้องการลดน้ำ (diuretic therapy) |
8. ข้อควรระวังและภาวะแทรกซ้อนสำคัญ
มารดา: เลือดออกในสมอง, น้ำท่วมปอด, หัวใจล้มเหลว, ไตวาย, ตับแตก/มีเลือดออกใต้แคปซูลตับ, DIC
ทารก: รกลอกตัวก่อนกำหนด, ภาวะทารกโตช้าในครรภ์ (IUGR), คลอดก่อนกำหนด, ภาวะขาดออกซิเจน
9. สรุปแนวทาง
การวินิจฉัย: อาศัยค่าความดันโลหิตสูงหลังอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ ร่วมกับโปรตีนในปัสสาวะหรืออาการทางอวัยวะอื่น
การป้องกัน: ประเมินความเสี่ยงและพิจารณาให้ Aspirin ขนาดต่ำ ในกลุ่มเสี่ยงสูงหรือมีปัจจัยเสี่ยงปานกลางหลายข้อ
การรักษา:
ควบคุมความดันโลหิตหาก BP ≥ 160/110 มม.ปรอท
ใช้ Magnesium Sulfate ในการป้องกันชักในภาวะ preeclampsia ที่มี severe features หรือ eclampsia
ติดตามอาการแม่และสุขภาพทารกอย่างใกล้ชิด
พิจารณาให้คลอดเมื่อเหมาะสม โดยเฉพาะเมื่อควบคุมอาการไม่ได้หรืออายุครรภ์ถึงกำหนด
หลังคลอด: ยังคงเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนอย่างต่อเนื่องต่อไปอีกอย่างน้อย 24–72 ชม. และติดตามความดันโลหิต
ข้อความสำคัญ:
Delivery เป็นการรักษาให้หายขาดเพียงอย่างเดียว แต่การตัดสินใจให้คลอดต้องชั่งน้ำหนักระหว่างความรุนแรงของโรคกับอายุครรภ์
Magnesium Sulfate เป็นยาหลักในการป้องกันและรักษาการชัก (Eclampsia) ซึ่งลดอัตราการชักและภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การ ดูแลแบบสหสาขาวิชาชีพ ได้แก่ สูติแพทย์ แพทย์เวชปฏิบัติ แพทย์เวชบำบัดวิกฤต พยาบาลวิชาชีพ เภสัชกร และทีมเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผลลัพธ์ของการรักษาดีที่สุดทั้งต่อมารดาและทารก
โดยสรุป: การป้องกันและดูแลภาวะครรภ์เป็นพิษและ Eclampsia ต้องอาศัยการคัดกรองความเสี่ยงที่เหมาะสม การติดตามอาการอย่างใกล้ชิด การใช้ยาอย่างเหมาะสม (โดยเฉพาะ MgSO₄ และยาลดความดัน) และการตัดสินใจให้คลอดอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของทั้งมารดาและทารกในครรภ์.
Comentarios