1. Definition and Importance of Threatened Miscarriage
Definition
A threatened miscarriage is characterized by vaginal bleeding occurring before 20 weeks of gestation in the presence of a closed cervix. An ultrasound typically confirms the presence of a viable intrauterine pregnancy with detectable fetal cardiac activity.
Importance
It is one of the most common complications in the first trimester (first 12 weeks).
About 20–25% of pregnant individuals experience some form of first-trimester bleeding; of these, up to half may progress to an inevitable miscarriage.
Recognizing, evaluating, and managing threatened miscarriage appropriately can help improve maternal outcomes and reduce anxiety.
2. Patient Evaluation and Diagnosis
2.1 History Taking
Bleeding
Onset, amount, duration, color (bright red or dark), and presence of clots.
Pain
Nature and location of pain: lower abdominal cramps or pelvic discomfort.
Obstetric History
Previous pregnancies, miscarriages, live births, or related complications.
Risk Factors
Smoking, alcohol use, advanced maternal age, prior infertility, autoimmune disorders (e.g., antiphospholipid syndrome), poorly controlled diabetes, thyroid dysfunction.
Systemic Symptoms
Fever, chills (potential sign of infection), severe or unilateral pain (may suggest ectopic pregnancy).
2.2 Physical Examination
Vital Signs
Assess for hypotension or tachycardia, which could indicate significant blood loss or shock.
Abdominal Examination
Check for tenderness, guarding, or rebound tenderness, which might suggest other pathologies (e.g., ectopic pregnancy or acute abdomen causes).
Pelvic Examination
Evaluate if the cervix is open or closed; an open cervix often signals an inevitable miscarriage.
Check for adnexal masses or tenderness that could indicate ectopic pregnancy.
2.3 Laboratory Tests and Imaging
Serum β-hCG (human chorionic gonadotropin)
Serial measurements can help assess pregnancy viability; in a healthy intrauterine pregnancy, levels typically rise by ~66% (or double) every 48–72 hours.
Progesterone Levels
Low levels may be associated with non-viable pregnancies, but clinical utility varies by practice.
Complete Blood Count (CBC)
Assesses hemoglobin/hematocrit for anemia, and white blood cell count for possible infection.
Transvaginal Ultrasound
Confirms gestational sac location, yolk sac, fetal pole, and cardiac activity.
May identify subchorionic hematoma, a common source of bleeding.
An absence of fetal cardiac activity at a certain gestational age or a significantly abnormal ultrasound finding may indicate early pregnancy loss.
3. Management of Threatened Miscarriage
3.1 General Approach
Reassurance
If the fetal heartbeat is present and there are no high-risk factors (e.g., severe bleeding, significant pain, or prior recurrent miscarriages), reassure the patient that the prognosis is generally favorable.
Activity Modification
Strict bed rest has not been definitively proven to alter outcomes, but many clinicians advise avoiding strenuous activities or sexual intercourse until bleeding resolves.
Close Monitoring
Advise patients to report any escalation of bleeding, pain, or development of systemic symptoms such as fever.
3.2 Medical Management
Progesterone Supplementation
Indications
Particularly beneficial in cases of recurrent pregnancy loss or suspected luteal phase deficiency.
Commonly Used Forms
Dydrogesterone (Duphaston)
Oral tablets, 10 mg taken 2–3 times daily.
Some protocols use an initial loading dose of 40 mg at onset, followed by 10 mg every 8 hours until bleeding subsides or until around the 12th week of gestation.
Progesterone (Vaginal)
Typically 200 mg at bedtime.
The vaginal route may reduce systemic side effects.
Evidence
The PRISM trial (2019) demonstrated benefit in women with a history of previous miscarriages, though results remain less conclusive for first-time threatened miscarriages.
Other Medications
Folic Acid: Standard prenatal supplementation to support fetal development.
Iron Supplementation: Recommended for women with anemia or significant blood loss.
Rh Immunoglobulin (Anti-D):
Given to Rh-negative mothers without preformed anti-D antibodies to prevent isoimmunization, typically administered within 72 hours of bleeding.
3.3 Expectant Management
For patients with minimal or decreasing bleeding, stable vital signs, and no signs of infection, expectant management with close outpatient follow-up is reasonable.
Use serial ultrasounds and β-hCG measurements to monitor ongoing viability.
3.4 When to Consider Other Diagnoses or Interventions
Ectopic Pregnancy
Suspect if there is unilateral pelvic pain, no intrauterine pregnancy on ultrasound (with appropriately high β-hCG levels), or abnormal rising/falling β-hCG patterns.
Molar Pregnancy
Consider if β-hCG is disproportionately high and ultrasound shows a “snowstorm” pattern with no viable fetus.
4. Role of Dydrogesterone (Duphaston) and Other Medications
4.1 Mechanism of Action
Dydrogesterone acts similarly to endogenous progesterone, helping stabilize the endometrium and reduce uterine irritability or contractions.
4.2 Indications in Threatened Miscarriage
Indicated primarily in women at higher risk (e.g., recurrent miscarriage, luteal phase deficiency).
May be considered in isolated threatened miscarriage cases at the clinician’s discretion, especially if low progesterone levels are suspected.
4.3 Other Pharmacological Options
Micronized Progesterone (Prometrium, Utrogestan)
Often administered vaginally; can be as effective as oral forms with fewer systemic side effects.
Human Chorionic Gonadotropin (hCG)
Not routinely recommended for threatened miscarriage but might be considered in certain specialized protocols.
5. Follow-Up and Long-Term Considerations
5.1 Ultrasound Monitoring
Repeat ultrasound 1–2 weeks after initial presentation to confirm continued fetal viability and assess for resolution or progression of the bleed.
5.2 Monitoring Symptoms
Emphasize the importance of reporting any increase in bleeding, intense pain, or fever that might suggest infection or a miscarriage in progress.
5.3 Psychological Support
Provide counseling or refer to mental health services if the patient experiences significant anxiety or emotional distress.
5.4 Future Pregnancy Planning
In cases of recurrent pregnancy loss, consider referral to a reproductive endocrinologist or a specialized clinic for a comprehensive workup (e.g., genetic testing, thrombophilia screening).
6. Conclusion
Threatened miscarriage is a common yet anxiety-provoking event in early pregnancy. A thorough evaluation to exclude other causes of bleeding is essential. Management often involves reassuring the patient about favorable outcomes if the fetal heartbeat is present and adopting expectant measures alongside possible progesterone support. While the evidence supporting progesterone supplementation is strongest in women with a history of recurrent pregnancy losses, clinicians may still opt to use it in selected cases of threatened miscarriage. Ultimately, care should be individualized based on each patient’s clinical presentation, risk factors, and preferences.
Key References
American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Practice Bulletin No. 200: Early Pregnancy Loss.
The PRISM Trial Collaborative Group (2019). Effect of Progesterone on Miscarriage Rates in Women with Early Pregnancy Bleeding. The Lancet.
Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG). Green-top Guideline: Recurrent and Late Miscarriages.
1. คำนิยามและความสำคัญของภาวะแท้งคุกคาม
คำนิยาม
ภาวะแท้งคุกคาม (Threatened Miscarriage) หมายถึง ภาวะที่มีเลือดออกทางช่องคลอดก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ ในขณะที่ปากมดลูกยังคงปิดสนิท และการตรวจอัลตราซาวด์ยังพบตัวอ่อนหรือทารกที่มีการเต้นของหัวใจอยู่ในโพรงมดลูก
ความสำคัญ
เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในช่วง ไตรมาสแรก (12 สัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์)
ประมาณ 20–25% ของหญิงตั้งครรภ์อาจมีภาวะเลือดออกในไตรมาสแรก และในจำนวนนี้อาจถึงครึ่งหนึ่งที่พัฒนาไปสู่ภาวะแท้งจริง (Inevitable Miscarriage)
การประเมินและจัดการอย่างถูกต้องช่วยให้ผลลัพธ์ดีขึ้น ลดภาวะแทรกซ้อน และลดความกังวลของผู้ป่วย
2. การประเมินผู้ป่วยและการวินิจฉัย
2.1 การซักประวัติ
ประวัติเลือดออก (Bleeding)
ช่วงเวลา (onset) ปริมาณ ระยะเวลา สี (แดงสดหรือเข้ม) และมีลิ่มเลือดหรือไม่
อาการปวด (Pain)
ลักษณะการปวด เช่น ปวดหน่วงหรือปวดบีบบริเวณท้องน้อยหรือเชิงกราน
ประวัติการตั้งครรภ์ (Obstetric History)
การแท้งในอดีต การคลอดบุตร ภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ
ปัจจัยเสี่ยง (Risk Factors)
สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ อายุของมารดาที่มาก เคยมีภาวะมีบุตรยาก มีโรคแพ้ภูมิตนเอง (เช่น Antiphospholipid syndrome) ควบคุมเบาหวานไม่ดี มีภาวะผิดปกติของไทรอยด์
อาการระบบอื่น (Systemic Symptoms)
มีไข้ หนาวสั่น (อาจบ่งชี้การติดเชื้อ) ปวดท้องรุนแรงหรือปวดข้างเดียว (อาจสงสัยการตั้งครรภ์นอกมดลูก)
2.2 การตรวจร่างกาย
สัญญาณชีพ (Vital Signs)
ประเมินการเปลี่ยนแปลง เช่น ความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นเร็ว ซึ่งอาจเกิดจากการเสียเลือดหรือภาวะช็อก
ตรวจหน้าท้อง (Abdominal Examination)
การกดเจ็บ การเกร็ง หรืออาการปวดรุนแรง อาจบ่งบอกถึงภาวะอื่น เช่น ช่องท้องอักเสบรุนแรง หรือภาวะฉุกเฉินอื่น
ตรวจภายใน (Pelvic Examination)
ประเมินปากมดลูกว่ายังปิดหรือเริ่มเปิด (ถ้าปากมดลูกเปิดอาจเป็นแท้งหลีกเลี่ยงไม่ได้)
ประเมินการกดเจ็บบริเวณปีกมดลูกหรือคลำก้อนเนื้อ (อาจสงสัยการตั้งครรภ์นอกมดลูก)
2.3 การตรวจทางห้องปฏิบัติการและภาพถ่าย (Lab & Imaging)
ระดับฮอร์โมน β-hCG
การติดตามแบบ Serial (ทุก 48–72 ชม.) เพื่อตรวจดูแนวโน้ม; ในการตั้งครรภ์ปกติ β-hCG มักเพิ่มขึ้นประมาณ 66% หรือใกล้เคียงกับการ “เพิ่มเป็นสองเท่า” ใน 2–3 วัน
ระดับโปรเจสเตอโรน
หากต่ำมาก อาจบ่งชี้โอกาสที่การตั้งครรภ์ไม่สมบูรณ์
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC)
ประเมินภาวะซีด (anemia) หรือการติดเชื้อ (เม็ดเลือดขาวสูง)
อัลตราซาวด์ทางช่องคลอด (Transvaginal Ultrasound)
ยืนยันตำแหน่งของถุงการตั้งครรภ์ (gestational sac) ตัวอ่อน (fetal pole) การเต้นของหัวใจทารก และภาวะเลือดออกในโพรงมดลูก (เช่น Subchorionic hematoma)
หากไม่พบการเต้นของหัวใจทารกหลังถึงเกณฑ์อายุครรภ์ที่เหมาะสม อาจบ่งบอกถึงภาวะแท้ง
3. แนวทางการจัดการภาวะแท้งคุกคาม
3.1 การดูแลเบื้องต้น (General Approach)
การให้ความมั่นใจ (Reassurance)
หากยังพบหัวใจทารกเต้นดี ไม่มีปัจจัยเสี่ยงสำคัญ แพทย์มักจะให้กำลังใจผู้ป่วยว่าผลลัพธ์มีแนวโน้มดี
ปรับกิจกรรม (Activity Modification)
แม้ยังไม่มีหลักฐานชัดเจนว่าการนอนพักจะช่วยป้องกันการแท้งได้แน่นอน แต่อาจแนะนำให้ลดการออกแรงหนักและงดเพศสัมพันธ์ชั่วคราว จนกว่าเลือดจะหยุด
ติดตามอาการอย่างใกล้ชิด
หากมีอาการเลือดออกเพิ่มขึ้น ปวดมากขึ้น หรือมีไข้ ให้รีบกลับมาพบแพทย์
3.2 การรักษาด้วยยา (Medical Management)
การให้โปรเจสเตอโรนเสริม (Progesterone Supplementation)
ข้อบ่งใช้ (Indications)
มีหลักฐานเด่นชัดในรายที่เคยมีประวัติแท้งซ้ำ (Recurrent Miscarriage) หรือมีภาวะ Luteal Phase Deficiency
ยาที่ใช้บ่อย
Dydrogesterone (Duphaston)
รูปแบบยาเม็ดรับประทาน 10 มก. วันละ 2–3 ครั้ง
บางแนวทางอาจเริ่มโดสสูงก่อน (Loading dose) เช่น 40 มก. จากนั้นตามด้วย 10 มก. ทุก 8 ชม. จนกว่าอาการเลือดออกจะหยุดหรือต่อจนประมาณสัปดาห์ที่ 12
Micronized Progesterone (ชนิดสอดช่องคลอด)
ขนาด 200 มก. สอดก่อนนอน ช่วยลดผลข้างเคียงเชิงระบบ (Systemic side effects)
หลักฐานงานวิจัย
PRISM Trial (2019) พบว่าการให้โปรเจสเตอโรนอาจช่วยในกลุ่มที่มีประวัติแท้งซ้ำ อย่างไรก็ตาม สำหรับการแท้งคุกคามครั้งแรกยังมีผลสรุปที่ไม่ชัดเจน
ยาอื่น ๆ
โฟลิกแอซิด (Folic Acid)
เป็นส่วนหนึ่งของการดูแลก่อนคลอด ช่วยป้องกันความพิการแต่กำเนิดของทารก
ธาตุเหล็ก (Iron Supplement)
สำหรับผู้ที่มีภาวะซีดหรือสูญเสียเลือด
Rh Immunoglobulin (Anti-D)
ให้ในหญิงตั้งครรภ์ Rh-negative เพื่อลดความเสี่ยงภาวะสร้างแอนติบอดีต่อเม็ดเลือดของทารก
3.3 การเฝ้าระวัง (Expectant Management)
แนะนำในผู้ป่วยที่มีอาการเลือดออกเล็กน้อย ไม่มีอาการติดเชื้อและสัญญาณชีพคงที่
ติดตามประเมินด้วยอัลตราซาวด์และระดับ β-hCG เป็นระยะ
3.4 กรณีต้องพิจารณาภาวะอื่น หรือการรักษาเพิ่มเติม
ภาวะตั้งครรภ์นอกมดลูก (Ectopic Pregnancy)
สงสัยเมื่อปวดท้องด้านใดด้านหนึ่งหรือไม่พบถุงการตั้งครรภ์ในมดลูก ทั้งที่ระดับ β-hCG สูง
ภาวะไข่ปลาอุก (Molar Pregnancy)
ควรพิจารณาเมื่อระดับ β-hCG สูงมากผิดปกติ และอัลตราซาวด์พบลักษณะ “snowstorm” ไม่มีตัวอ่อน
4. บทบาทของ Dydrogesterone (Duphaston) และยาอื่น
4.1 กลไกการออกฤทธิ์ (Mechanism of Action)
Dydrogesterone มีโครงสร้างและคุณสมบัติใกล้เคียงกับโปรเจสเตอโรนธรรมชาติ ช่วยให้เยื่อบุโพรงมดลูกมีความเสถียร ลดการบีบตัวของมดลูก
4.2 ข้อบ่งใช้ในภาวะแท้งคุกคาม
เหมาะสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น เคยแท้งซ้ำ หรือคาดว่ามีภาวะพร่องโปรเจสเตอโรน
อาจใช้ในผู้ป่วยที่มีภาวะแท้งคุกคามครั้งแรก แต่ขึ้นกับดุลยพินิจของแพทย์ โดยพิจารณาตามอาการและระดับโปรเจสเตอโรน
4.3 ยาตัวอื่นที่อาจใช้
Micronized Progesterone (Prometrium, Utrogestan)
รูปแบบสอดช่องคลอด สามารถดูดซึมได้ดีและลดผลข้างเคียงต่อระบบ
Human Chorionic Gonadotropin (hCG)
โดยทั่วไปไม่นิยมใช้ในการรักษาภาวะแท้งคุกคามทั่วไป แต่มีบทบาทในบางกรณีเฉพาะ
5. การติดตามผลและการดูแลระยะยาว (Follow-Up and Long-Term Considerations)
5.1 การตรวจอัลตราซาวด์ติดตาม (Ultrasound Monitoring)
มักทำซ้ำภายใน 1–2 สัปดาห์ เพื่อตรวจยืนยันสภาวะของทารกและประเมินการหยุดของเลือด
5.2 การเฝ้าสังเกตอาการ (Monitoring Symptoms)
แนะนำให้ผู้ป่วยกลับมาพบแพทย์ทันทีหากมีเลือดออกมากขึ้น ปวดมากขึ้น หรือมีไข้
5.3 การดูแลสภาวะจิตใจ (Psychological Support)
ภาวะแท้งคุกคามมักสร้างความกังวลอย่างมาก ควรให้คำปรึกษาหรือส่งต่อบริการสุขภาพจิตเมื่อจำเป็น
5.4 การวางแผนครรภ์ในอนาคต (Future Pregnancy Planning)
ในรายที่แท้งซ้ำซาก ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ (Reproductive Endocrinologist) เพื่อหาสาเหตุ เช่น การตรวจโครโมโซม ความผิดปกติด้านภูมิคุ้มกัน หรือปัญหาการแข็งตัวของเลือด
6. บทสรุป
ภาวะแท้งคุกคาม (Threatened Miscarriage) เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในช่วงไตรมาสแรก และอาจทำให้ผู้ป่วยกังวลอย่างมาก การประเมินเพื่อแยกสาเหตุอื่นของภาวะเลือดออกในไตรมาสแรกเป็นขั้นตอนสำคัญในการให้การดูแลที่เหมาะสม หากตรวจพบว่าทารกยังแข็งแรงและไม่มีภาวะเสี่ยงรุนแรง การเฝ้าระวังและการให้กำลังใจผู้ป่วยถือเป็นหลักการดูแลที่สำคัญ ในส่วนของการใช้โปรเจสเตอโรนเสริม (เช่น Duphaston) แม้หลักฐานจะชัดเจนเป็นพิเศษในผู้ที่มีประวัติแท้งซ้ำ การใช้ในผู้ป่วยแท้งคุกคามครั้งแรกก็สามารถพิจารณาได้ตามดุลยพินิจของแพทย์และสภาพผู้ป่วย ทั้งนี้ การดูแลควรเป็นแบบเฉพาะเจาะจงสำหรับแต่ละราย โดยยึดตามอาการ ปัจจัยเสี่ยง และความต้องการของผู้ป่วย
เอกสารอ้างอิง (References)
American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Practice Bulletin No. 200: Early Pregnancy Loss.
The PRISM Trial Collaborative Group (2019). Effect of Progesterone on Miscarriage Rates in Women with Early Pregnancy Bleeding. The Lancet.
Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG). Green-top Guideline: Recurrent and Late Miscarriages.
Comentarios